Prijzen geen goede voorspeller

De meeste beleggingsfondsen verslaan hun ‘zelfgekozen’ index niet. Zo bevestigde Fondsnieuws (onderdeel van het Financieele Dagblad) onlangs weer in een onderzoek naar de prestaties van de in Nederland verkrijgbare (retail) beleggingsfondsen van de grootste Nederlandse aanbieders. Hoewel de meeste beleggingsfondsen de index niet verslaan zijn er elk jaar natuurlijk een aantal die het wel lukt de index achter zich te laten. Morningstar, een leverancier van informatie over beleggingsfondsen, zet de beste van deze fondsen elk jaar in het zonnetje door ze een prijs toe te kennen. Vorige week was het weer zover. De fondsen die in 2010 het beste presteerden konden hun Morningstar Award komen ophalen. Hun geweldige prestaties werden vervolgens met grote advertenties in de media breed uitgemeten.

Volhouden moeilijk

Terugkijkend is het natuurlijk eenvoudig om de best presterende fondsen over een bepaalde periode aan te wijzen. Een heel andere, en voor beleggers veel relevantere, vraag is of de fondsen die in het verleden het beste hebben gepresteerd ook in de toekomst het beste zullen presteren. Wetenschappers hebben dit vaak onderzocht. Zij noemen dit ‘performance persistence’. Kort samengevat is de uitkomst van hun onderzoeken dat fondsen die op een bepaald moment goed presteren dit op korte termijn (zeg zes maanden tot een jaar) vaak weten vol te houden. Op lange termijn is er echter weinig tot geen verband tussen in het verleden behaalde en toekomstige resultaten.

De Morningstar Awards bevestigen dit beeld. Volgens Morningstar hebben negen van de dertien vorige winnaars, die dus in 2009 goed hadden gepresteerd, ook in 2010 beter gepresteerd dan het gemiddelde in hun categorie. Hoewel dit niets zegt over hun prestaties ten opzichte van de voor hen relevante index, lijkt het erop dat Morningstar Award winnaars hun goede prestaties op korte termijn enigszins weten voort te zetten.

Driekwart onder de maat

De Vereniging van Echt Onafhankelijke Vermogensbeheerders (VEOV) ging echter wat verder terug in de tijd en onderzocht hoe het eerdere winnaars van de Morningstar Awards verging nadat zij hun trofee binnenhaalden. Hieruit blijkt dat van de dertien winnaars over 2008 sindsdien slechts vier beter dan hun eigen benchmark hebben gepresteerd. En van de dertien winnaars over het jaar 2007 hebben slechts drie de goede prestaties vast kunnen houden. Driekwart van deze iets oudere winnaars van een Morningstar Award presteerden na het toekennen van de prijs dus ondermaats. Op langere termijn weten de meeste winnaars hun succes niet vol te houden.

Te complex

Morningstar is wereldwijd waarschijnlijk de toonaangevende beoordelaar van beleggingsfondsen. Zelfs voor hen is het heel moeilijk om de winnaars van morgen aan te wijzen. Hoewel zij hun eigen sterrenrating, van 1 ster (het laagste) tot 5 sterren (het hoogste), niet afvallen, zegt Morningstar op haar website ook het volgende: ‘the star rating is only a reflection of past risk-adjusted performance. Investing is much too complex for any single measure to sum up the entire merit of a security.’ Hopelijk zien beleggers het ook zo.