Hoe u als ZZP’er uw eigen pensioen regelt

Het aantal ZZP’ers in Nederland groeit alsmaar verder. Hoewel het een zeer diverse groep is, van jong tot oud en in alle sectoren actief, is er één probleem waar ze vrijwel allemaal mee te maken hebben: ze zetten (veel) te weinig geld opzij voor later. Enerzijds begrijpelijk. Uit onderzoek blijkt steeds weer dat mensen het lastig en vervelend vinden om na te denken over wat ver in de toekomst ligt. Anderzijds niet verstandig. Want als u niets doet is de kans groot dat u het later financieel moeilijk gaat krijgen.

Voor de meeste mensen is ‘later’ nog ver weg. Dat maakt het makkelijk om er nog niet over na te denken en voor u uit te schuiven. Maar dat is een grote fout. Juist omdat later nog zo lang duurt, heeft u alle tijd om er in financiële zin wat voor te regelen. Daarbij is het feit dat het nog ver weg is iets dat u vooral in uw voordeel moet laten werken. En het mooie is dat u dit op een hele eenvoudige manier kunt doen. Wat dat is, daar gaat deze column over.

Pay yourself first

‘Pay yourself first’ zeggen ze in Amerika. Het idee is dat u niet elke maand eerst al uw rekeningen betaalt en dan kijkt of er nog wat over is om opzij te zetten. Nee, in plaats daarvan zet u elke maand, als uw inkomen binnenkomt, eerst een bedrag opzij (dat is dus ‘uzelf betalen’) en pas daarna kijkt u wat er nog over is om rekeningen te betalen. Mocht er niet voldoende overblijven om de uitgaven te dekken, kijk dan naar manieren om wat minder uit te geven in plaats van het bedrag dat u aan uzelf betaalt te verminderen of te schrappen. Een paar kleine veranderingen is vaak al genoeg: een overbodige verzekering stopzetten, een andere energieleverancier uitzoeken, iets minder vaak uit eten, die mooie nieuwe schoenen in de etalage zo nu en dan laten staan. Nu een paar dingen een beetje anders doen kan ervoor zorgen dat u er straks een stuk warmer bij zit.

Beleggen beter dan sparen

Het bedrag dat u elke maand opzij zet (aan uzelf betaalt) zet u niet op een spaarrekening maar belegt u in een indexfonds dat breed (wereldwijd) gespreid in aandelen belegt. Sparen is geen optie omdat het veel te weinig oplevert. De spaarrente is op dit moment niet veel meer dan 0,3% per jaar. Dit is minder dan de inflatie waardoor de koopkracht van geld op een spaarrekening alsmaar verder afneemt. Als u er ook nog belasting over moet betalen (omdat u meer heeft gespaard dan de vrijstelling, wat op termijn zeker gaat gebeuren) dan gaat het verlies aan koopkracht nog harder.

Maar ook als de spaarrente ooit weer zou gaan stijgen naar zeg 4%, dan levert het nog steeds een stuk minder op dan beleggen. In de praktijk is beleggen dan ook de enige manier om een behoorlijk pensioen op te bouwen. Omdat alleen beleggen voldoende rendement oplevert. Het gemiddelde lange termijn rendement van een breed (wereldwijd) gespreide belegging in aandelen is ongeveer 8% per jaar. En 4% of 8% rendement maakt veel uit voor het kapitaal dat u op lange termijn opbouwt. Zoals blijkt uit de cijfers hieronder die laten zien wat een periodieke inleg van €100 per maand kan opleveren bij verschillende rendementen en looptijden.

Indexbeleggen: dé manier om vermogen op te bouwen

Beleggingsfondsen die wereldwijd gespreid beleggen in aandelen zijn er in twee smaken: actief beheerde fondsen en passief beheerde indexfondsen. Kies voor een passief beheerd indexfonds. Een indexfonds is een beleggingsfonds dat een bepaalde beursindex (zoals de MSCI World Index) volgt. Indexfondsen zijn eenvoudig en transparant. Ze hebben lage kosten, veel lager dan actief beheerde fondsen. En ze presteren beter dan de meeste actief beheerde beleggingsfondsen.

Via een automatische incasso (of periodieke overboeking) kunt u regelen dat elke maand automatisch een bedrag wordt afgeschreven om te beleggen. Als u dit eenmaal in gang heeft gezet hoeft u verder niets meer te doen. U hoeft niet van allerlei ingewikkelde financiële zaken verstand te hebben. U hoeft niet continu te volgen wat er op de beurs (en elders in de wereld) gebeurt. En u hoeft er geen tijd aan te besteden. U heeft er letterlijk geen omkijken meer naar. U kunt uw wereldwijd gespreid indexfonds gewoon rustig voor de lange termijn laten staan en de tijd zijn werk laten doen. Passief beleggen is heel eenvoudig. Eenvoudiger kan het niet.

(Index)beleggen is niet eng

Door te beleggen in een wereldwijd gespreid aandelen indexfonds beperkt u het risico. U belegt in duizenden bedrijven. Gaat er één failliet dan merkt u dat niet. Zelfs als een paar bedrijven failliet gaan, zal dat nauwelijks merkbaar zijn. Maar het risico is niet helemaal weg. Zelfs een wereldwijd gespreide aandelenportefeuille kan soms stevig in waarde dalen. In een ernstige beurscrisis (zoals de kredietcrisis van 2007 t/m 2009) kan de waarde halveren. Dat is een fors verlies. Maar bedenk wel dat zo’n waardedaling tijdelijk is. Aandelenkoersen kunnen een aantal jaren achter elkaar dalen maar op een gegeven moment komt het herstel weer. Als u maar gewoon rustig blijft zitten wordt het verlies vanzelf weer goedgemaakt

Als u maandelijks inlegt kan een forse tussentijdse waardedaling (in de beginjaren) zelfs gunstig zijn. U kunt dan namelijk een tijd lang tegen lagere koersen instappen. Juist de aandelen die u tegen lage koersen koopt leveren op lange termijn het meeste rendement op. Bij beleggen is het belangrijk om altijd het lange termijn plaatje voor ogen te houden: ondanks het feit dat aandelen soms grote tussentijdse verliezen maken leveren ze op lange termijn een aantrekkelijk gemiddeld rendement op.

Mocht u beleggen in een wereldwijd gespreide aandelen indexfonds toch te risicovol vinden, dan kunt u het risico verder beperken door naast aandelen ook deels in veilige obligaties te beleggen. Veilige obligaties kunnen wel wat in waarde dalen, maar lang niet zoveel als aandelen. Maar minder risico betekent natuurlijk ook minder rendement (die gaan altijd samen), zeker met de extreem lage rentestanden van nu.

Met een kleine inleg een aardig vermogen opbouwen

Het mooie van maandelijks inleggen in een aandelen indexfonds is dat u ook met een bescheiden maandelijkse inleg al een aardig bedrag kunt opbouwen. Om u een idee te geven van wat mogelijk is, ziet u in onderstaande tabel wat maandelijks beleggen kan opleveren bij verschillende inlegbedragen en looptijden. Deze voorbeeldberekeningen zijn gebaseerd op een gemiddeld bruto rendement van 8% per jaar en kosten van 0,5% per jaar. Belastingen zijn buiten beschouwing gelaten.

Begin vroeg, liefst vandaag nog

Het beste advies dat ik u kan geven is om zo vroeg mogelijk te beginnen met maandelijks beleggen. Hoe eerder u begint, hoe beter. Omdat het geld dan langer kan renderen en het zogeheten rente-op-rente effect dan voor u gaat werken. Dit doet wonderen voor uw vermogensopbouw. Letterlijk. Albert Einstein noemde het rente-op-rente effect het achtste wereldwonder.

Maar ook als u geen 25 meer bent en geen 40 jaar meer te gaan heeft tot uw pensioen, dan geldt nog steeds: beter laat dan nooit. Denk er dus niet langer over na. Begin vandaag nog. En neem de belangrijkste stap die u kunt nemen om zelf de regie te hebben over uw eigen financiële toekomst.