Het verloren decennium

De periode sinds de eeuw- en millenniumwisseling wordt vaak aangeduid als het ‘verloren decennium’ voor beleggers. En als men het hierover heeft volgt in Nederland al gauw de toevoeging dat de AEX Index nog altijd de helft lager staat dan op het hoogtepunt in september 2000. Dat klopt natuurlijk. En betekent dat beleggers in Nederlandse aandelen deze eeuw tot nu toe (1 jan 2000 t/m eind oktober 2010) gemiddeld 6,1% per jaar verlies hebben geleden. Om te spreken van een ‘verloren decennium’ lijkt dan nog een understatement.

AEX schiet tekort

Maar kijken naar de AEX Index geeft een vertekend beeld van wat ‘beleggen’ inhoudt. Om drie redenen. 1. De AEX Index houdt geen rekening met dividenden terwijl die er wel zijn. 2. In de AEX Index zitten alleen aandelen van Nederlandse bedrijven terwijl bijna iedereen tegenwoordig ook over de grens belegt. 3. De AEX Index zegt alleen iets over aandelen terwijl de meeste mensen ook in obligaties beleggen.

Dividend erbij

De AEX Index is een koersindex. Het geeft aan wat de koersontwikkeling is geweest van de aandelen die in de index zitten. Het dividend dat je met die aandelen ontvangt wordt niet meegenomen. Voor een goed beeld van lange termijn rendementen moet je altijd rekening houden met het dividend. Het maakt veel uit. Zo was het rendement van de AEX Index inclusief dividend (de zogeheten Total return index) deze eeuw min 3% per jaar. Nog altijd een stevig verlies, maar de helft van de ‘gewone’ AEX Index zonder dividend.

Buitenland erbij

De AEX Index bestaat uit 25 aandelen van Nederlandse bedrijven. Maar wie belegt er tegenwoordig alleen nog in aandelen van eigen bodem? Bijna niemand. Daarom zegt de AEX Index weinig over hoe particuliere beleggers daadwerkelijk beleggen. Vrijwel iedereen belegt internationaal. Dat kan betekenen Europa. Maar ook wereldwijd. En niet alleen in ontwikkelde landen, maar ook in opkomende landen. Dat het loont om over de grens te kijken, blijkt wel uit de rendementen in dit ‘verloren decennium’.

Wie naar Europa was uitgeweken had een stuk beter gepresteerd dan in Nederland. Sinds 1 januari 2000 is het rendement van de MSCI Europe Index min 0,4% per jaar. Nog altijd een verlies maar een stuk minder dan de min 3% per jaar op de AEX. Ook wereldwijd beleggen was beter geweest dan in Nederland, maar met een verlies op de MSCI World Index van 2,2% per jaar was het voordeel ten opzichte van de AEX minder dan in Europa. En wie zijn geld voor een beperkt deel (zeg 20%) had belegd in aandelen uit opkomende markten had zelfs geen verlies geleden. Die was net boven de nullijn uitgekomen.

Obligaties erbij

Hoewel breed spreiden het verlies voor aandelenbeleggers had kunnen beperken, was het rendement op aandelen sinds begin deze eeuw zelfs in het meest gunstige geval niet om over naar huis te schrijven. Gelukkig beleggen de meeste beleggers niet alleen in aandelen maar ook in obligaties. Als we hier rekening mee houden dan moet het beeld van een ‘verloren decennium’ toch wat worden bijgesteld.

Beleggen in laag risico obligaties (staatsobligaties die in euro’s noteren) heeft sinds begin deze eeuw 5,4% per jaar opgeleverd. Een portefeuille met naast aandelen ook een klein belang (20%) in dergelijke obligaties staat sinds 1 januari 2000 op een rendement van 1,8% per jaar. En hoe meer obligaties, hoe beter het rendement was. Wie de helft in aandelen en de helft in obligaties had belegd, had gemiddeld 3,7% per jaar rendement behaald.

Conclusie

Deze eeuw was er voor aandelenbeleggers weinig eer te behalen. Brede spreiding had geholpen het verlies te beperken. En een deel van de portefeuille in obligaties had een bescheiden winst opgeleverd. Voor beleggers met een breed gespreide portefeuille van risicodragende aandelen en risicomijdende obligaties was het niet zozeer een verloren decennium als wel een matig decennium. Gegeven alle economische en financiële crises van de afgelopen tien jaar valt dat mee.