Hardnekkige misverstanden

De moeder van alle misverstanden is natuurlijk dat beurskoersen te voorspellen zouden zijn. Economen formuleren geleerde hypothesen over de toekomst, financieel adviseurs hanteren ingewikkelde modellen en analisten maken complexe berekeningen. Maar het lukt hen niet de richting van de beurs te voorspellen en zo de markt te verslaan. Maar er zijn ook minder fundamentele dwalingen. Bijvoorbeeld deze drie.

Misvatting 1: een goed bedrijf is een goede investering

Misschien wel het wijdst verbreide misverstand is dat aandelen van goed geleide bedrijven relatief hoge rendementen opleveren. Eigenlijk neemt iedere doorsnee belegger dit als vanzelfsprekend aan, want het klinkt o zo logisch. Maar dat is het niet. Bij beleggen gaat het steevast om twee dimensies: de vooruitzichten van het bedrijf moeten goed zijn en de prijs die je betaalt voor het aandeel moet laag zijn. Maar als de vooruitzichten riant zijn, is het aandeel gewild, en de prijs waarschijnlijk relatief hoog. Dus de prijs-kwaliteitverhouding van een goed bedrijf hoeft niet beter te zijn dan de prijs-kwaliteitverhouding van een bedrijf in problemen. Misschien is de prijs-kwaliteitverhouding van een bedrijf in problemen wel beter dan van een florerend bedrijf. Ergo, investeren in een goed bedrijf is niet per definitie beter dan beleggen in een probleembedrijf. Sommigen, en niet de minsten, beweren dat (gespreid!) beleggen in zombiebedrijven meer winst oplevert dan (gespreid) beleggen in solide bedrijven.

Misvatting 2: in groeilanden stijgt de beurs harder dan in stagnerende landen

Ook hier is eendimensionaal denken funest. De meeste beleggers redeneren als volgt: hoe harder de economie van een land groeit, hoe sneller de winsten van bedrijven in die landen toenemen, en dus hoe meer rendement je maakt als je belegt in dat land. Klinkt het logisch? Ja! Klopt het? Nee! Een studie uit 2005 van Dimson, Marsh en Staunton van de London Business School toont dit aan. In 17 landen was er, over een periode van 100 jaar, een negatieve relatie tussen groei van de economie en rendement van beleggen. In gewone woorden: in een bloeiende economie stagneert de beurs en in een stagnerende economie floreert de beurs. Precies het tegenovergestelde van wat je als logisch denkend wezen zou verwachten.

Misvatting 3: obligaties zijn veilig

Ook een hardnekkig en wijdverbreid misverstand. Obligaties zijn er in alle soorten en maten. Er bestaan veilige en riskante obligaties, en alles ertussenin. Veilige obligaties zijn bijna zo safe als spaargeld terwijl riskante vaak risicovoller zijn dan aandelen. De variatie is dus enorm. De meeste beleggers beseffen niet dat er op de beurs meer riskante obligaties te koop zijn dan veilige. Slechts een minderheid verdient het predicaat veilig. Alleen kortlopende obligaties van zeer kredietwaardige instellingen in euro’s (of afgedekt naar euro’s) zijn veilig. Het rendement van dergelijke obligaties is uiteraard laag maar dat is de prijs die je betaalt voor veiligheid.

Menselijk brein ongeschikt

Het menselijk brein hapert keer op keer bij beleggen. Angst en hoop verhinderen helder denken. De gedragseconomie (‘behavioural finance’) leert ons dat hardnekkige misverstanden schering en inslag zijn bij beleggen. Maar tevergeefs. De dichter Alexander Pope verwoordt dit structureel falen kernachtig in Een opstel over de mens: ‘Zijn denken misleidt hem nog het meest’.