Freddy van Morningstar

Beleggers zijn mensen en mensen zijn kuddedieren. Wij kijken naar wat anderen doen en dat beïnvloedt wat wij doen. Als anderen massaal hun geld ergens in beleggen dan zal het wel goed zijn, is vaak de redenering. Laat ik het dan ook maar doen, is vaak de conclusie. Hoe beleggers hiermee de mist in gaan wordt duidelijk uit recent onderzoek van het Engelse weekblad The Economist.

Freddy van Mulligen, hoofd research bij Morningstar Nederland, heeft het bedrijf verlaten. Elf jaar geleden heeft hij met een aantal collega’s het Nederlandse kantoor van Morningstar opgericht. In die periode is hij ‘uitgegroeid tot het gezicht van de onafhankelijke beoordelaar van beleggingsfondsen’, zoals Morningstar het zelf formuleerde.

Onafhankelijk en kritisch

Door de jaren heen heeft Freddy van Mulligen honderden artikelen en columns geschreven. Vooral in de eerste jaren was zijn onafhankelijke en kritische instelling een verademing. Hij probeerde beleggers kennis bij te brengen over beleggingsfondsen en ook beleggen in het algemeen. Daarbij schroomde hij niet om de tekortkomingen aan te kaarten van een bedrijfstak die niet of nauwelijks aan kritiek had blootgestaan. Ook was hij niet te beroerd om het paradepaardje van zijn eigen werkgever, de Morningstar sterren rating, ‘een beperkte voorspellende waarde toe te dichten’. Het kwam zijn geloofwaardigheid ten goede.

Over de slechte beleggingsresultaten van de meeste beleggingsfondsen is hij door de jaren heen altijd helder geweest. Onderbouwd met cijfers liet hij telkens weer zien dat de meeste beleggingsfondsen er niet in slaagden hun eigen doelstelling (de index verslaan) te realiseren. ‘In de meeste categorieën presteert slechts 20% beter dan de index. Daarbij komt nog de vraag of er bij de 20% die het wel beter doet in de meeste gevallen niet sprake is van geluk in plaats van wijsheid.’

Kosten zijn killing

Ook over de kosten van beleggingsfondsen had Freddy van Mulligen een uitgesproken mening. Ze waren te hoog en gingen maar niet omlaag. De belegger moet ze goed in de gaten houden. ‘Kosten zijn, in tegenstelling tot het rendement en risico, de enige zekerheid die je als belegger kan hebben.’ Bij het selecteren van beleggingsfondsen moeten kosten dan ook een prominente rol spelen. ‘Wie erg hecht aan voorspelkracht, moet vooral op kosten letten’. Als hem in zijn afscheidsinterview wordt gevraagd wat er nog moet verbeteren bij beleggingsfondsen, noemt hij als eerste de kosten.

Voorspellen is onzin

Freddy van Mulligen schreef niet alleen over beleggingsfondsen maar ook meer algemeen over beleggen. Daarin zijn veel wijze beleggingslessen de revue gepasseerd. Een paar voorbeelden:

• 'Alleen wie voorkennis heeft of tot de 0,01% van de beleggers hoort die het echt altijd beter weet, hoeft zich niet om spreiding in zijn portefeuille te bekommeren.’
• ‘Met een goede timing is veel te verdienen, maar het timen van de markt is het moeilijkste wat er is. Het is een bovenmenselijke opgave en wie een paar keer fout zit, komt dat misschien wel nooit meer geheel te boven.’
• ‘Voorspellen is leuke onzin. U moet er niet op rekenen dat analistenvoorspellingen uitkomen. Voorspellen van beurskoersen heeft meer weg van de toto dan van wetenschap.’

Advies voor niet-helderzienden

Beleggers die door de jaren heen zijn columns hebben gelezen en zijn adviezen ter harte hebben genomen zullen er geen spijt van hebben gehad. Ook in zijn laatste column slaat hij de spijker op z’n kop:

‘Spreiding is belangrijker dan een visie. U heeft mij in de laatste jaren niet vaak horen zeggen: nu moet u vol in Brazilië stappen. Of: nu is de tijd om uw aandelen te verkopen. Niet dat ik daar geen ideeën over had, maar het sterk naleven ervan is zelden productief. Discipline in plaats van emotie en spreiding in plaats van speculeren is voor niet-helderzienden een betere manier van beleggen dan het najagen van de laatste trend.’

Voor Freddy van Mulligen was het kennelijk tijd voor iets anders. Wij zullen zijn columns missen. We wensen hem veel succes in zijn nieuwe baan.