Fondsbeleggers betalen dubbel

Beleggingsfondsen kopen en verkopen aandelen. Daaraan zijn kosten verbonden waaronder de commissie die de fondsen aan effectenmakelaars betalen om orders uit te voeren. De hoogte van deze commissie (het tarief) hangt van een aantal factoren af, waaronder de omvang van de transactie en de verhandelbaarheid van het betreffende aandeel - aandelen waar veel handel in is zijn goedkoper om te kopen en verkopen dan aandelen die weinig worden verhandeld. Voor het tarief zou het echter niet moeten uitmaken of je een actieve of passieve belegger bent. Toch is dat wel het geval.

Zes keer zo duur

Een recent onderzoek in het Verenigd Koninkrijk (uitgevoerd door SCM Private) toont aan er een groot verschil is tussen de commissie tarieven die passief beheerde indexfondsen en actief beheerde beleggingsfondsen betalen. Indexfondsen betalen een gemiddeld tarief van 0,02% terwijl actieve fondsen een tarief betalen dat oploopt tot 0,10% in het Verenigd Koninkrijk en 0,12% in Europa. Kortom, actieve fondsen betalen een tarief dat gemiddeld tot zes keer hoger is dan wat indexfondsen betalen.

$20.000 per uur

Waarom betalen actieve fondsen zoveel meer? Omdat actief beheerde fondsen via de commissies niet alleen betalen voor uitvoering van de order maar ook voor andere diensten zoals onderzoeksrapporten over bedrijven en gesprekken met de bestuurders van bedrijven (tegen een vergoeding die oploopt tot wel $20.000 per uur!). Kortom, in de tarieven die actieve beleggers betalen zitten betalingen voor andere diensten verwerkt. Actieve beleggers zouden op deze indirecte manier in het Verenigd Koninkrijk meer dan een miljard pond per jaar aan hun beleggers doorbereken. Bij passieve fondsen speelt dit niet omdat die niet betalen voor dit soort diensten.

Dubbel betalen

Het moge duidelijk zijn dat dit een weinig transparante manier van zakendoen is. Daarbij komt dat het wel toegestaan is om via commissies te betalen voor onderzoeksrapporten, maar dat het verboden is om op deze manier te betalen voor toegang tot bestuurders van bedrijven. Maar de meest fundamentele vraag die dit onderzoek oproept is of dit soort kosten überhaupt op deze manier bij beleggers in rekening mogen worden gebracht. Onderzoek doen en gesprekken voeren met het management van bedrijven zijn een integraal onderdeel van het werk dat een beheerder van een actief beheerd fonds doet. En daarvoor krijgt de beheerder een beheervergoeding die door de beleggers wordt betaald. Het past dan niet om dit soort kosten via de commissies nog eens bij de beleggers in rekening te brengen, zodat de beleggers deze kosten in feite twee keer betalen.

‘Soft commissions’ verbieden

De oplossing voor dit probleem is simpel. Wettelijk moet worden vastgelegd dat de commissies die effectenmakelaars in rekening brengen alleen de kosten voor de uitvoering van de order mogen bevatten. Verder niets. Indien zij andere producten of diensten aan beleggers willen aanbieden dan moeten ze die separaat en transparant in rekening brengen. Beheerders van beleggingsfondsen die deze extra producten of diensten willen afnemen moeten de kosten daarvan zelf dragen. Zij mogen deze kosten (in het jargon bekend als ‘soft commissions’) direct noch indirect bij de door hen beheerde beleggingsfondsen in rekening brengen.