Boter en de beurs

Het weer. De stand van de maan. De electorale cyclus. De lengte van rokken. Het zijn slechts een paar van de vele indicatoren die volgens sommigen iets zeggen over wat de beurs gaat doen. Ondanks een soms plausibel ogende onderbouwing is het duidelijk dat de meeste van de honderden indicatoren die door de jaren heen het licht hebben gezien geen enkele voorspellende waarde hebben voor de beurs. Maar hoop doet leven. En dus blijven actieve beleggers op zoek naar de heilige graal. En zijn ze daarbij soms bereid de gekste dingen te geloven.

Boter in Bangladesh

Wie lang genoeg zoekt vindt altijd wel iets dat de ontwikkeling van iets anders lijkt te verklaren. Een recent artikel in de Wall Street Journal haalt een mooi voorbeeld aan uit een nieuw boek: ‘Nerds on Wall Street’ van David Leinweber. Op basis van cijfers van de afgelopen dertien jaar zou de productie van boter in Bangladesh maar liefst 75 procent van het rendement van de S&P 500 Index ‘verklaren’. Niet slecht. Maar het kan nog beter. Als je data over kaasproductie in de VS en het aantal schapen in de VS en Bangladesh aan de formule toevoegt, heb je een indicator die met maar liefst 99 procent nauwkeurigheid de Amerikaanse aandelenmarkt ‘voorspelt’.

Correlatie is geen causatie

Hoewel de samenhang bijna perfect is, lijkt het toch erg onwaarschijnlijk dat er een verband is tussen deze twee cijferreeksen. Intuïtief is niet voor te stellen dat de één ook maar iets te maken heeft met de ander. En dat is ongetwijfeld ook zo. Het feit dat twee cijferreeksen bijna perfect met elkaar meebewegen zegt namelijk niets over oorzaak en gevolg. In statistisch jargon: correlatie is geen causatie.

Grap

In dit voorbeeld is dat wel duidelijk, zou je denken. Maar dat blijkt tegen te vallen. Na publicatie van zijn boek kreeg David Leinweber van diverse (professionele) beleggers de vraag hoe zij aan de cijfers over boterproductie in Bangladesh kunnen komen. Zij wilden het gebruiken als basis voor een actieve beleggingsstrategie. ‘Een verontrustend aantal mensen begrijpt niet dat het een grap was’, verzucht de auteur in de Wall Street Journal.